Dossierbewaring bij Psychologen: Jouw Rechten en de Wettelijke Regels

De vraag naar de bewaartermijn van psychologische dossiers is complex en hangt af van verschillende factoren. Laten we beginnen met specifieke voorbeelden en vervolgens naar de algemene wetgeving en richtlijnen toewerken.

Concrete Voorbeelden: Van Specifiek naar Algemeen

Stel, u bent 25 jaar en heeft gedurende een jaar een behandeling gevolgd voor angststoornissen bij een psycholoog. De behandeling is succesvol afgerond, en u voelt zich goed. Hoe lang bewaart de psycholoog uw dossier? Dit is niet met één simpel antwoord te beantwoorden. De bewaartermijn wordt namelijk niet alleen bepaald door de duur van de behandeling, maar ook door de aard van de informatie in het dossier en de geldende wet- en regelgeving.

Een ander voorbeeld: een minderjarige (15 jaar) krijgt hulp voor gedragsproblemen. De behandeling wordt beëindigd na 6 maanden. De bewaartermijn van het dossier is hier eveneens niet simpel te bepalen, omdat de wetgeving specifieke bepalingen kent voor dossiers van minderjarigen. De privacy van een minderjarige is immers extra beschermd.

Een derde voorbeeld: een volwassene heeft een eenmalige consultatie gehad over een specifieke gebeurtenis (bijvoorbeeld rouwverwerking na een overlijden). Ook hier is de bewaartermijn afhankelijk van de inhoud van het consult en de geldende privacywetgeving.

De Rol van de Wetgeving: De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)

De belangrijkste wetgeving die de bewaartermijn van psychologische dossiers regelt, is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). De AVG schrijft niet voor hoelang een psycholoog een dossier moet bewaren, maar stelt wel dat persoonsgegevens niet langer bewaard mogen worden dan noodzakelijk is voor het doel waarvoor ze zijn verzameld. Dit is het kernprincipe: *gegevensminimalisatie* en *doelbinding*.

Dit betekent dat de psycholoog een zorgvuldige afweging moet maken. De bewaartermijn moet gerechtvaardigd zijn. De psycholoog moet kunnen aantonen dat het bewaren van de gegevens noodzakelijk is voor een specifiek doel, zoals de continuïteit van zorg, wetenschappelijk onderzoek (met uitdrukkelijke toestemming), of het voldoen aan wettelijke verplichtingen.

Wettelijke Verplichtingen en Uitzonderingen

Er zijn echter uitzonderingen op de regel van gegevensminimalisatie. In sommige gevallen is er een wettelijke bewaarplicht. Denk bijvoorbeeld aan een meldingsplicht bij vermoeden van kindermishandeling of huiselijk geweld. In zulke situaties moet het dossier langer bewaard worden, vaak gedurende een periode van minimaal 10 jaar. De exacte bewaartermijn is in zulke situaties afhankelijk van de specifieke wet- en regelgeving die van toepassing is.

Ook voor specifieke vormen van psychische stoornissen kunnen er langer bewaartermijnen gelden, afhankelijk van de aard van de stoornis en de eventuele noodzaak voor het opstellen van een medisch dossier voor verzekeringsdoeleinden of andere juridische procedures. Bijvoorbeeld bij ernstige psychiatrische aandoeningen.

Richtlijnen en Goede Praktijken

Naast de AVG en eventuele specifieke wettelijke bepalingen, hanteren veel psychologen ook interne richtlijnen en goede praktijken. Deze richtlijnen kunnen variëren per praktijk en zijn vaak gebaseerd op ethische overwegingen en professionele standaarden. Een psycholoog kan bijvoorbeeld kiezen voor een langere bewaartermijn dan strikt noodzakelijk is om de continuïteit van zorg te garanderen indien de cliënt een langdurige behandeling heeft ondergaan.

Het is belangrijk te benadrukken dat deze richtlijnen geen wettelijke verplichtingen zijn, maar wel een goede indicatie geven van de zorgvuldigheid die een psycholoog in acht moet nemen.

De Cliënt en zijn/haar Rechten

De cliënt heeft het recht om inzage te krijgen in zijn/haar eigen dossier. De cliënt kan ook verzoeken om correctie of verwijdering van onjuiste of onvolledige gegevens. Dit recht is belangrijk voor de transparantie en controle over de eigen persoonsgegevens. De psycholoog is verplicht om aan deze verzoeken te voldoen, tenzij er wettelijke of andere gegronde redenen zijn om dit niet te doen.

Bewaartermijn: Een Afweging van Factoren

Samenvattend, de bewaartermijn van een psychologisch dossier is geen vaststaand getal. Het is een afweging van verschillende factoren, waaronder:

De aard van de behandeling
De duur van de behandeling
De leeftijd van de cliënt
De inhoud van het dossier
De AVG en andere relevante wet- en regelgeving
Interne richtlijnen en goede praktijken

In de meeste gevallen zal een psycholoog een dossier bewaren totdat de noodzaak voor het bewaren van de gegevens vervalt. Dit kan na een paar jaar zijn, maar in sommige gevallen kan het langer duren. Een open communicatie tussen de psycholoog en de cliënt over de bewaartermijn en de verwerking van persoonsgegevens is essentieel voor een goede en vertrouwelijke therapeutische relatie.

Verantwoordelijkheid en Ethiek

De verantwoordelijkheid voor het correct bewaren en verwerken van persoonsgegevens ligt bij de psycholoog. Dit omvat niet alleen het naleven van de wetgeving, maar ook het hanteren van ethische principes, zoals vertrouwelijkheid en respect voor de privacy van de cliënt. De psycholoog moet in staat zijn om de bewaartermijn te rechtvaardigen en transparant te zijn over de manier waarop persoonsgegevens worden verwerkt.

Conclusie: Een Continue Balans

De vraag naar de bewaartermijn van een psychologisch dossier is een voortdurende balans tussen de noodzaak om gegevens te bewaren voor de continuïteit van zorg, wetenschappelijk onderzoek, en het voldoen aan wettelijke verplichtingen, en het recht van de cliënt op privacy en gegevensbescherming. Een open dialoog tussen de psycholoog en de cliënt, gebaseerd op wederzijds respect en vertrouwen, is essentieel voor een verantwoordelijke en ethische aanpak.

Het is aan te raden om bij twijfel altijd contact op te nemen met de betreffende psycholoog of een juridisch adviseur om meer duidelijkheid te verkrijgen over de specifieke bewaartermijn van een dossier.

Labels: #Psycholoog