Autisme of ADD? Zelfdiagnose en Professionele Hulp

De vraag "Heb ik autisme of ADD?" is een complexe die veel mensen bezighoudt. Het onderscheid tussen autismespectrumstoornis (ASS) en attention deficit disorder (ADD), nu vaker aangeduid als ADHD (zonder hyperactiviteit), is niet altijd eenvoudig te maken, aangezien er overlap in symptomen bestaat. Deze gids biedt informatie over beide aandoeningen, mogelijke tests en waar je hulp kunt zoeken. We beginnen met specifieke voorbeelden en werken toe naar een breder begrip.

Deel 1: Specifieke Voorbeelden en Symptomen

1.1 Moeilijkheden met Sociale Interactie: Een Vergelijking

Casus 1: Stel, je bent op een feestje. Iemand maakt een grap die je niet begrijpt, maar niemand anders lijkt het raar te vinden. Bij ADD kun je je misschien afvragen waarom de grap grappig is en er vervolgens overheen stappen. Bij autisme kan dit leiden tot verwarring, ongemak en een gevoel van sociale uitsluiting. Je kunt de non-verbale signalen missen en de onderliggende sociale dynamiek niet begrijpen, wat tot isolatie kan leiden.

Casus 2: Je hebt een nieuwe collega. Bij ADD kun je moeite hebben om je te concentreren op de conversatie, waardoor je misschien afgeleid raakt of details mist. Bij autisme kun je moeite hebben met het initiëren van gesprekken, het interpreteren van lichaamstaal, en het begrijpen van subtiele sociale cues zoals sarcasme. Je kunt je ongemakkelijk voelen in sociale situaties en je terugtrekken.

Algemeen: Zowel ADD als autisme kunnen leiden tot uitdagingen in sociale interactie, maar de aard van deze uitdagingen verschilt. Bij ADD is de moeilijkheid vaak gerelateerd aan een gebrek aan aandacht en impulsiviteit, terwijl bij autisme de moeilijkheid vaak voortkomt uit een andere verwerking van sociale informatie en een afwijkende sociale cognitie.

1.2 Concentratieproblemen: Verschillende Uitingen

Casus 3: Je probeert een boek te lezen. Bij ADD kun je moeite hebben om je aandacht vast te houden, je gedachten dwalen af, en je raakt snel afgeleid. Bij autisme kun je je wellicht wel goed concentreren op details binnen het boek, maar moeite hebben om het grotere plaatje te overzien of de context te begrijpen. Je kunt hyperfocussen op specifieke details.

Casus 4: Je moet een complex project op het werk afronden. Bij ADD kun je moeite hebben om te beginnen, je taken te organiseren, en je aandacht te verdelen over meerdere taken. Bij autisme kun je overweldigd raken door de complexiteit van het project, moeite hebben met het plannen en prioriteren van taken en je kunt vastlopen in details.

Algemeen: Beide aandoeningen kenmerken zich door concentratieproblemen, maar de onderliggende mechanismen en de manier waarop deze problemen zich manifesteren, verschillen. Bij ADD is de aandacht vaak 'verstrooid', terwijl bij autisme de aandacht vaak 'selectief' is, gericht op specifieke details ten koste van het geheel.

1.3 Repetitief Gedrag en Beperkte Interesses

Repetitief gedrag en beperkte interesses zijn kenmerkend voor autisme, maar komen in veel mindere mate of op een andere manier voor bij ADD. Bij autisme kan dit bijvoorbeeld leiden tot het herhaaldelijk uitvoeren van dezelfde handelingen, een obsessie met specifieke onderwerpen, of een sterke voorkeur voor routine en voorspelbaarheid. Bij ADD kan er sprake zijn van impulsief gedrag, maar dit is anders van aard dan het repetitieve gedrag bij autisme.

Deel 2: Tests en Diagnostiek

Een zelfdiagnose op basis van online tests is onbetrouwbaar. Een professionele diagnose is essentieel. Dit omvat gesprekken met een psycholoog of psychiater, psychologische tests (zoals de ADOS-2 voor autisme en vragenlijsten voor ADD), en observaties. Het is belangrijk om te onthouden dat veel symptomen overlap vertonen, en een grondige evaluatie nodig is om het onderscheid te maken.

Deel 3: Het Bredere Beeld: Overlappende Symptomen en Comorbiditeit

Een belangrijk punt is dat ADD en autisme vaak samen voorkomen (comorbiditeit). De symptomen van de ene aandoening kunnen de symptomen van de andere maskeren of verergeren. Een accurate diagnose vereist een holistische benadering, waarbij de gehele context van iemands leven in ogenschouw wordt genomen.

Deel 4: Hulp en Ondersteuning

Zowel voor ADD als autisme zijn verschillende behandelmethoden beschikbaar, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), medicatie (bij ADD), en sociale vaardigheidstrainingen. Er zijn ook ondersteunende diensten beschikbaar, zoals begeleiding op school of het werk, en ondersteuning van gespecialiseerde organisaties.

Deel 5: Conclusie

Het beantwoorden van de vraag "Heb ik autisme of ADD?" vereist professionele hulp. Deze gids biedt een overzicht van mogelijke symptomen en het onderscheid tussen beide aandoeningen, maar vervangt geen professionele diagnose. Aarzel niet om contact op te nemen met een psycholoog of psychiater als je je zorgen maakt over je mentale gezondheid.

Labels: #Autism