Angst voor Therapie: Wat te Doen als Je Dichtklapt

Het gevoel van dichtklappen tijdens een therapiesessie is helaas niet ongewoon. Het kan zich manifesteren als een complete stilte, een onvermogen om woorden te vinden, emotionele verdoving, of zelfs lichamelijke symptomen zoals hoofdpijn of misselijkheid. Dit artikel verkent de verschillende facetten van dit fenomeen, van specifieke triggers tot strategieën om deze blokkades te overwinnen. We zullen dit doen vanuit verschillende perspectieven, rekening houdend met de behoeften van zowel beginnende als ervaren cliënten.

Specifieke Voorbeelden: De Zaadjes van de Blokkade

Voordat we naar algemene strategieën kijken, laten we eens enkele concrete voorbeelden bekijken. Stel je voor: je bent aan het praten over je jeugd, en plotseling voel je een enorme leegte. De woorden stokken, je keel voelt dichtgeknepen. Of: je bent op het punt om een pijnlijke herinnering te delen, en je voelt een golf van angst en paniek die je volledig lamlegt. Dit zijn specifieke manifestaties van het algemene probleem: het dichtklappen.

Voorbeeld 1: Een cliënt die over haar relatie praat, voelt plotseling een intense schaamte en kan niets meer uitbrengen. De schaamte fungeert als een barrière.
Voorbeeld 2: Een cliënt die over trauma spreekt, ervaart een dissociatieve episode, waardoor hij even volledig van de realiteit losgekoppeld raakt.
Voorbeeld 3: Een cliënt die over woede praat, voelt zich overweldigd door de emotie en sluit zich af om de pijn te vermijden.

Deze voorbeelden illustreren hoe verschillende emoties, herinneringen en angsten kunnen leiden tot een gevoel van dichtklappen. Het is cruciaal om te begrijpen dat deze blokkades een beschermingsmechanisme kunnen zijn, een manier van het onbewuste om te voorkomen dat de cliënt overweldigd raakt door te veel pijn of trauma tegelijk.

De Oorzaken: Een Multi-Facettig Probleem

De oorzaken van dichtklappen tijdens therapie zijn divers en vaak verweven. Het kan te maken hebben met:

Trauma: Traumatische ervaringen uit het verleden kunnen een enorme impact hebben op het vermogen om open te praten over pijnlijke emoties en herinneringen. Het onbewuste kan het dichtklappen gebruiken als een manier om de traumaverwerking te vertragen of te blokkeren.
Vertrouwenskwesties: Een gebrek aan vertrouwen in de therapeut kan leiden tot een terughoudendheid om kwetsbare informatie te delen. Dit kan voortkomen uit eerdere negatieve ervaringen met hulpverleners of uit een dieperliggend wantrouwen in anderen.
Schaamte en Schuldgevoelens: Veel cliënten voelen zich beschaamd of schuldig over hun gedachten, gevoelens of gedrag. Deze gevoelens kunnen een blokkade creëren die het moeilijk maakt om open te communiceren.
Angst voor Oordeel: De angst om veroordeeld of afgewezen te worden door de therapeut kan leiden tot een gevoel van dichtklappen. Dit is bijzonder relevant in een setting waar kwetsbaarheid centraal staat.
Overweldigende Emoties: Soms kunnen de emoties die tijdens de therapie naar boven komen zo intens zijn dat de cliënt zich overweldigd voelt en zich terugtrekt.

Strategieën om de Blokkade te Overwinnen: Actieve Participatie

Het goede nieuws is dat er verschillende strategieën zijn die cliënten kunnen gebruiken om het dichtklappen te doorbreken. Het is belangrijk om te benadrukken dat dit een proces is dat tijd en geduld vereist. De samenwerking met de therapeut is hierbij essentieel.

Communicatie met de Therapeut: Openlijk praten met de therapeut over het gevoel van dichtklappen is de eerste en meest belangrijke stap. Vertel de therapeut wat je ervaart en hoe je je voelt. Een goede therapeut zal dit begrijpen en je helpen om de blokkade te overwinnen.
Ademhalingsoefeningen: Diepe ademhalingsoefeningen kunnen helpen om de spanning en angst te verminderen en de focus te verleggen.
Lichaamsbewustzijn: Aandacht schenken aan lichamelijke sensaties kan helpen om de emoties te identificeren die aan de blokkade ten grondslag liggen. Waar voel je spanning? Wat gebeurt er in je lichaam?
Schrijven: Als het moeilijk is om woorden te vinden, kan schrijven een alternatieve manier zijn om je gedachten en gevoelens te uiten.
Visualisatie: Visualisatietechnieken kunnen helpen om de emoties te verwerken en de blokkade te doorbreken. Stel je bijvoorbeeld een veilige plek voor waar je je comfortabel voelt.
Graduele benadering: Begin met het bespreken van minder belastende onderwerpen voordat je de moeilijkste thema's aanpakt. Een geleidelijke benadering kan helpen om vertrouwen op te bouwen.
Alternatieve uitdrukkingsvormen: Sommige cliënten vinden het gemakkelijker om hun gevoelens te uiten via kunst, muziek of andere creatieve vormen.

De Rol van de Therapeut: Een Veilige en Ondersteunende Omgeving

De therapeut speelt een cruciale rol bij het helpen van cliënten om het dichtklappen te overwinnen. Een goede therapeut:

Creëert een veilige en ondersteunende omgeving waar de cliënt zich op zijn gemak voelt om kwetsbaar te zijn.
Luistert actief en empathisch naar de cliënt, zonder te oordelen.
Helpt de cliënt om de oorzaken van het dichtklappen te identificeren.
Past de therapie aan aan de behoeften van de cliënt.
Geeft de cliënt de ruimte en tijd die hij nodig heeft.
Is geduldig en begrijpend.

Langetermijnperspectief: Vertrouwen en Herstel

Het overwinnen van het dichtklappen is een proces dat tijd kost. Het vereist geduld, doorzettingsvermogen en een sterke therapeutische alliantie. De focus moet liggen op het opbouwen van vertrouwen en het verwerken van de onderliggende trauma's, angsten en overtuigingen. Het is belangrijk om te onthouden dat het dichtklappen geen teken van zwakte is, maar eerder een uiting van een dieperliggend probleem dat met de juiste ondersteuning kan worden aangepakt. De lange termijn focus moet liggen op het creëren van een veilige en stabiele interne omgeving, waarbinnen de cliënt zichzelf kan accepteren en zijn emoties kan verwerken zonder zich afgesloten te voelen.

Het is essentieel om te benadrukken dat dit artikel algemene informatie biedt en geen vervanging is voor professioneel advies. Indien u worstelt met het dichtklappen tijdens therapie, is het van cruciaal belang om dit te bespreken met uw therapeut. Samen kunnen jullie een plan van aanpak ontwikkelen dat aansluit bij uw specifieke situatie en behoeften.

Labels: #Psycholoog