Omgaan met Onhandelbaar Gedrag bij Autistische Pubers

De puberteit is een uitdagende fase voor alle ouders, maar voor ouders van een kind met autisme kan deze periode extra complex en belastend zijn. De typische puberale veranderingen, gecombineerd met de reeds aanwezige uitdagingen van autisme, kunnen leiden tot situaties die als 'onhandelbaar' worden ervaren. Dit artikel biedt een holistische benadering, van specifieke situaties tot bredere strategieën, om ouders te ondersteunen bij het navigeren door deze periode.

Specifieke Uitdagingen: Van Dagelijkse Frustraties tot Crisispunten

Gebrek aan Communicatie en Sociale Navigatie

Een veelvoorkomende uitdaging is de verergering van communicatieproblemen. De abstracte taal van de puberteit, sarcasme, en subtiele sociale signalen kunnen voor een autistische puber onbegrijpelijk zijn, wat leidt tot frustratie en misverstanden. Voorbeelden: moeilijkheden met het interpreteren van non-verbale communicatie (lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen), reageren op kritiek op een onvoorspelbare manier, moeilijkheden met het begrijpen van sociale regels en verwachtingen in groepen.

Strategieën: Gebruik van visuele hulpmiddelen (schema's, pictogrammen), expliciete communicatie (duidelijke en directe taal), het leren herkennen van emotionele signalen bij de puber (en bij jezelf), het creëren van een veilige ruimte voor het uiten van emoties, sociale vaardigheidstraining (eventueel met professionele hulp).

Veranderende Routine en Stijve Gedragspatronen

Pubers, in het algemeen, verlangen vaak naar meer autonomie en flexibiliteit; Voor een autistische puber, die structuur en routine nodig heeft, kan deze drang naar verandering leiden tot angst, stress en onvoorspelbaar gedrag. Een kleine wijziging in de dagelijkse routine kan een grote impact hebben. Voorbeelden: weigering om naar school te gaan, intense woedeaanvallen door een kleine verstoring, herhaling van dezelfde gedragspatronen ondanks negatieve consequenties.

Strategieën: Graduele veranderingen invoeren, de puber betrekken bij het plannen van de dag, flexibiliteit creëren binnen een structuur, het aanleren van copingmechanismen om met veranderingen om te gaan (bv. diepe ademhalingsoefeningen), het begrijpen van de triggers van onvoorspelbaar gedrag.

Intensievere Emoties en Zelfbeschadiging

De hormonen van de puberteit kunnen intense emoties versterken, wat bij autistische jongeren kan leiden tot uitbarstingen van woede, angst of depressie. In sommige gevallen kan dit resulteren in zelfbeschadiging of andere vormen van zelfdestructief gedrag. Voorbeelden: zelfverwonding, eetstoornissen, slaapstoornissen, isolatie.

Strategieën: Professionele hulp inroepen (psycholoog, psychiater), het ontwikkelen van een crisisplan, het leren herkennen van voortekenen van escalatie, het aanleren van regulatietechnieken om emoties te beheersen, het creëren van een ondersteunende omgeving.

Bredere Strategieën: Een Holistische Benadering

Samenwerking en Communicatie binnen het Gezin

Een open en eerlijke communicatie binnen het gezin is cruciaal. Ouders moeten samenwerken om een consistente aanpak te garanderen. Het is belangrijk om elkaars sterke en zwakke punten te erkennen en elkaar te ondersteunen. Voorbeelden: regelmatige gezinsgesprekken, het delen van verantwoordelijkheden, het zoeken naar professionele hulp als gezinstherapie.

Begrip en Acceptatie

Het is essentieel om de autistische puber te accepteren zoals hij of zij is. Ouders moeten proberen te begrijpen wat de onderliggende oorzaken zijn van het gedrag, in plaats van alleen te focussen op de symptomen. Empathie en geduld zijn onmisbaar. Voorbeelden: het leren kennen van de specifieke kenmerken van autisme bij de puber, het erkennen van de eigen emoties en frustraties, het zoeken naar positieve aspecten van de persoonlijkheid van de puber.

Professionele Ondersteuning

Het zoeken naar professionele hulp is geen teken van falen, maar een teken van verantwoordelijkheid en zorg. Een team van professionals, zoals een psycholoog, psychiater, orthopedagoog, en eventueel een ergotherapeut, kan een onmisbare rol spelen in het bieden van ondersteuning en begeleiding. Voorbeelden: psycho-educatie voor ouders en familie, individuele therapie voor de puber, gedragstherapie, medicatie (indien nodig).

Zelfzorg voor Ouders

Ouders van een autistische puber lopen een verhoogd risico op burn-out en stress. Het is daarom cruciaal dat ouders voldoende tijd nemen voor hun eigen welzijn. Voorbeelden: regelmatige ontspanning, ondersteuning van andere ouders, het stellen van grenzen, het zoeken naar hulp bij overbelasting.

Conclusie: Een Pad naar Begrip en Succes

Het opvoeden van een autistische puber is een uitdagende, maar zeker niet onmogelijke taak. Door een combinatie van specifieke strategieën voor het omgaan met dagelijkse problemen en een bredere, holistische aanpak, kunnen ouders hun puber ondersteunen bij het navigeren door deze complexe fase. Open communicatie, professional hulp en zelfzorg zijn onmisbaar voor het succesvol doorlopen van de puberteit met een kind met autisme. Het is een proces van voortdurende aanpassing, leren en groeien, zowel voor de puber als voor de ouders. De focus moet liggen op het begrijpen van de behoeften van de puber en het creëren van een veilige en ondersteunende omgeving waarin hij of zij kan floreren.

Labels: #Autism