Inattentieve ADHD: Wanneer ADHD Niet Over Hyperactiviteit Gaat

Inleiding: De Mythe van de Hyperactieve ADHD

De populaire voorstelling van ADHD (Aandachtstekortstoornis met Hyperactiviteit) is vaak die van een onrustig, hyperactief kind dat constant in beweging is. Deze perceptie leidt tot een misverstand: de overtuiging dat ADHD alleen bestaat uit hyperactiviteit en impulsiviteit. De realiteit is complexer. Een aanzienlijk deel van de mensen met ADHD vertoont juistgeen overmatige hyperactiviteit, maar lijdt vooral onder problemen met aandacht, concentratie en organisatie. Dit wordtinattentieve ADHD genoemd, en het is een veelvoorkomend, maar vaak ondergediagnosticeerd type ADHD. Deze tekst zal dieper ingaan op inattentieve ADHD, de symptomen, diagnose, behandeling en de mythe dat mensen met ADHD ‘gewoon stil moeten zitten’.

Casus 1: De Student

Stel je voor: Anne, een intelligente studente, worstelt met haar studie. Ze begint enthousiast aan een opdracht, maar raakt snel afgeleid. Haar kamer is een chaos, haar spullen zijn overal verspreid. Ze vergeet deadlines, deadlines die ze wel degelijk wil halen. Ze voelt zich vaak overweldigd en gefrustreerd, maar weet niet waarom ze zo weinig voor elkaar krijgt. Haar docenten zien haar intelligentie, maar merken haar gebrek aan consistentie en organisatie op. Anne is niet hyperactief, ze zit vaak stil – maar stilzitten is voor haar geen garantie voor productiviteit. Haar stilzitten is een masker voor haar innerlijke chaos. Dit is een voorbeeld van inattentieve ADHD.

Symptomen van Inattentieve ADHD: Van Specifiek naar Algemeen

Moeilijkheden met Aandacht en Concentratie:

Moeite met het volhouden van aandacht bij taken of spelactiviteiten.
Moeite met het luisteren naar wat tegen hen wordt gezegd.
Zijn vaak afgeleid.
Volgen instructies niet goed op en falen in het voltooien van schoolwerk, taken of taken op het werk.
Moeite met het organiseren van taken en activiteiten.
Vermijden, hebben een afkeer van, of zijn terughoudend in het uitvoeren van taken die langdurige mentale inspanning vereisen (zoals schoolwerk of huiswerk).

Organisatie en Planning:

Zijn vaak slordig bij hun werk.
Verliezen vaak dingen die nodig zijn voor taken of activiteiten (bijv. schoolspullen, potloden, boeken, werktuigen).
Worden gemakkelijk afgeleid door externe prikkels.
Zijn vaak vergeetachtig in dagelijkse activiteiten.

Impulsiviteit (minder prominent dan bij de gecombineerde type):

Soms impulsieve reacties, maar minder uitgesproken dan bij de hyperactieve/impulsieve variant.

Diagnose van Inattentieve ADHD: Een Multidisciplinaire Aanpak

De diagnose van ADHD, inclusief de inattentieve variant, is een complex proces dat een grondige beoordeling vereist. Het is cruciaal om een onderscheid te maken tussen ADHD en andere aandoeningen die vergelijkbare symptomen kunnen veroorzaken, zoals angststoornissen, depressie, leerstoornissen of autisme. Een diagnose wordt meestal gesteld door een psychiater of kinder- en jeugdpsychiater op basis van:

Klinisch interview: Een gedetailleerd gesprek met de persoon en eventueel zijn/haar ouders, partners of werkgever over de symptomen en hun impact op het dagelijks leven.
Observatie: Observatie van het gedrag in verschillende settings (thuis, school, werk).
Psychologische tests: Tests om de aandacht, concentratie, impulsiviteit en cognitieve functies te evalueren.
Uitsluiting van andere aandoeningen: Onderzoek om andere mogelijke oorzaken uit te sluiten.

Behandeling van Inattentieve ADHD: Meer dan alleen Stilzitten

De behandeling van inattentieve ADHD richt zich op het verbeteren van de aandacht, concentratie, organisatie en impulscontrole. Er zijn verschillende behandelmethoden beschikbaar, vaak in combinatie:

Medicatie: Stimulerende medicijnen, zoals methylfenidaat (Ritalin) of amfetamine, kunnen helpen bij het verbeteren van de aandacht en concentratie. Niet iedereen reageert echter goed op medicatie, en het is belangrijk om de voor- en nadelen af te wegen. Niet-stimulerende medicijnen zijn ook een optie.
Psychotherapie: Cognitieve gedragstherapie (CGT) kan helpen bij het ontwikkelen van strategieën om beter met de symptomen om te gaan, zoals timemanagementtechnieken, organisatievaardigheden en copingmechanismen voor stress.
Compensatie strategieën: Het leren gebruiken van externe hulpmiddelen om de tekortkomingen te compenseren. Denk aan agenda's, reminders, opgesplitste taken etc.
Psycho-educatie: Informatie en ondersteuning voor de persoon met ADHD en zijn/haar omgeving over de aandoening en de behandelmogelijkheden.

Mythes en Misverstanden rondom Inattentieve ADHD

Een veelvoorkomend misverstand is dat mensen met inattentieve ADHD “gewoon stil moeten zitten” en zich meer moeten inspannen. Dit is een fundamenteel onjuiste aanname. De moeite met aandacht en concentratie is geen kwestie van gebrek aan wil of discipline, maar een neurobiologische aandoening. Het is niet een kwestie van luiheid of gebrek aan motivatie. Het stilzitten zelf verhelpt het probleem niet; het is vaak een symptoom van de innerlijke strijd om geconcentreerd te blijven.

Inattentieve ADHD bij Volwassenen: Een Onzichtbare Uitdaging

Inattentieve ADHD wordt bij volwassenen vaak over het hoofd gezien, omdat de symptomen minder opvallend kunnen zijn dan bij kinderen. Volwassenen met inattentieve ADHD kunnen worstelen met hun werk, relaties en dagelijkse leven, zonder dat de oorzaak duidelijk is. Ze kunnen zich onbekwaam, ongeorganiseerd of faalangstig voelen, zonder de link te leggen met ADHD. Een late diagnose is echter mogelijk en kan leiden tot een aanzienlijke verbetering van de levenskwaliteit.

Conclusie: Een Meer Nuanceerd Begrip van ADHD

Inattentieve ADHD is een reële en significante aandoening die een aanzienlijk deel van de bevolking treft. Het is belangrijk om de mythe te doorbreken dat ADHD synoniem is aan hyperactiviteit. De focus moet liggen op het begrijpen van de specifieke uitdagingen die mensen met inattentieve ADHD ervaren en op het bieden van passende diagnose en behandeling. Het is cruciaal om te erkennen dat het niet een kwestie is van "gewoon stilzitten", maar van neurobiologische verschillen die een specifieke aanpak vereisen. Met de juiste ondersteuning kunnen mensen met inattentieve ADHD hun potentieel volledig benutten en een volwaardig leven leiden.

Verdere Informatie en Ondersteuning:

Voor meer informatie over ADHD en de beschikbare hulpverlening kunt u contact opnemen met uw huisarts, een psychiater of een gespecialiseerde instelling. Er zijn diverse organisaties die ondersteuning bieden aan mensen met ADHD en hun naasten.

Labels: