ADHD en de Overgang: Wat Vrouwen Moeten Weten

De overgang is een periode van aanzienlijke hormonale veranderingen bij vrouwen, die een breed scala aan fysieke en psychische symptomen kan veroorzaken. Een vaak over het hoofd gezien aspect is de interactie tussen de overgang en bestaande of zich ontwikkelende ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder). Dit artikel onderzoekt de specifieke uitdagingen die vrouwen met ADHD tijdens de overgang ervaren, focust op de symptomen, en bespreekt de beschikbare behandelingsopties. We benaderen dit onderwerp vanuit verschillende invalshoeken, rekening houdend met nauwkeurigheid, logica, begrijpelijkheid, geloofwaardigheid en structuur, om een zo volledig en toegankelijk mogelijk beeld te schetsen.

Deel 1: Individuele Casussen ‒ Van Specifiek naar Algemeen

Laten we beginnen met concrete voorbeelden om de complexiteit van ADHD in de overgang te illustreren.

Casus 1: De Vergeten Afspraken

Anke (52), een succesvolle advocate, merkt tijdens de overgang een toename van vergeetachtigheid en moeite met het organiseren van haar werk. Ze mist deadlines, vergeet afspraken en raakt snel overweldigd door haar taken. Haar concentratievermogen lijkt drastisch afgenomen. Deze symptomen lijken op haar reeds bestaande, maar goed beheerste, ADHD, maar zijn intenser geworden. De impact op haar professionele leven is aanzienlijk.

Casus 2: De Emotionele Rollercoaster

Marieke (48), een lerares, ervaart naast de klassieke overgangssymptomen zoals opvliegers en nachtelijk zweten, ook intense stemmingswisselingen en impulsiviteit. Ze voelt zich vaak overprikkeld en heeft moeite met het beheersen van haar emoties. Haar ADHD-symptomen, die voorheen goed onder controle waren met medicatie, lijken te verergeren. Dit beïnvloedt haar relatie met haar leerlingen en haar gezin.

Casus 3: De Vermoeidheid

Els (55), een zorgverlener, kampt met extreme vermoeidheid, naast de reeds bestaande concentratieproblemen en hyperactiviteit kenmerkend voor haar ADHD. De overgang lijkt de symptomen te versterken, waardoor ze moeite heeft met het volhouden van haar werk en haar dagelijkse taken. Zelfs eenvoudige taken voelen als een enorme inspanning;

Deze casussen illustreren hoe de overgang de bestaande ADHD-symptomen kan verergeren, nieuwe symptomen kan introduceren, en een aanzienlijke impact kan hebben op het dagelijks leven van vrouwen. Het is belangrijk om te erkennen dat deze ervaringen niet uniek zijn en dat veel vrouwen vergelijkbare uitdagingen ondervinden.

Deel 2: Symptomen: De Overlap en de Unieke Uitdagingen

De symptomen van ADHD en de overgang overlappen elkaar gedeeltelijk, wat de diagnose en behandeling complexer maakt. Klassieke ADHD-symptomen zoals concentratieproblemen, impulsiviteit, hyperactiviteit en desorganisatie kunnen versterkt worden door de hormonale schommelingen tijdens de overgang.

Verergering van bestaande ADHD-symptomen: Moeilijkheden met planning, organisatie, concentratie, impulsiviteit en hyperactiviteit kunnen aanzienlijk toenemen.
Nieuwe symptomen: Vergeetachtigheid, moeite met het vinden van woorden (woordvindingsproblemen), verminderd geheugen, veranderingen in het slaap-waakritme en emotionele labiliteit kunnen ontstaan of verergeren.
Versterkte emotionele labiliteit: Stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, angst en depressie komen vaker voor tijdens de overgang en kunnen de ADHD-symptomen verder bemoeilijken.
Vermoeidheid: De hormonale veranderingen en de geestelijke inspanning om met de symptomen om te gaan kunnen leiden tot extreme vermoeidheid.

Het onderscheid maken tussen symptomen van de overgang en ADHD kan lastig zijn, waardoor een nauwkeurige diagnose essentieel is.

Deel 3: Diagnose en Behandeling: Een Geïntegreerde Aanpak

De diagnose van ADHD bij vrouwen in de overgang vereist een grondige anamnese, waarbij zowel de overgangssymptomen als de ADHD-symptomen in kaart worden gebracht. Een multidisciplinaire aanpak, waarbij een gynaecoloog, een psychiater of psycholoog en eventueel een neuroloog betrokken zijn, is vaak nodig.

Behandelingsopties omvatten:

Medicatie: Stimulantia of niet-stimulantia kunnen worden voorgeschreven om de ADHD-symptomen te verlichten. De dosering kan aangepast moeten worden tijdens de overgang. Het is belangrijk om de interactie tussen medicatie en hormonale veranderingen te monitoren.
Psychotherapie: Cognitieve gedragstherapie (CGT) kan helpen bij het aanleren van copingmechanismen om met de symptomen om te gaan en de dagelijkse leven te organiseren.

Lifestyle aanpassingen: Regelmatige lichaamsbeweging, een gezond dieet, voldoende slaap en stressreductietechnieken kunnen de symptomen verlichten en de algehele gezondheid verbeteren.

Hormonale therapie (HRT): In sommige gevallen kan HRT de overgangssymptomen verlichten, wat indirect ook de ADHD-symptomen kan verbeteren. De beslissing om HRT te gebruiken moet echter zorgvuldig worden overwogen in samenspraak met een arts.

Het is cruciaal om een behandelplan te vinden dat is afgestemd op de individuele behoeften van de vrouw. Een open communicatie met de arts is essentieel om een effectieve behandeling te garanderen.

Deel 4: Mythes en Misvattingen

Er bestaan verschillende mythes en misvattingen over ADHD bij vrouwen in de overgang. Het is belangrijk om deze te ontkrachten:

"ADHD is alleen een kinderziekte": ADHD kan zich op elke leeftijd manifesteren en kan zelfs voor het eerst tijdens de overgang optreden of verergeren.
"De symptomen zijn gewoon onderdeel van de overgang": Hoewel de overgang veel symptomen veroorzaakt, is het belangrijk om ADHD niet te onderschatten en een juiste diagnose te stellen.
"Er is geen behandeling mogelijk": Er zijn effectieve behandelingen beschikbaar, waaronder medicatie en psychotherapie.

Een correcte diagnose en een adequate behandeling zijn essentieel voor een betere kwaliteit van leven.

Deel 5: Conclusie: Een Holistische Benadering

ADHD bij vrouwen in de overgang is een complex probleem dat een holistische benadering vereist. Een nauwkeurige diagnose, een geïntegreerde behandelstrategie en een goede samenwerking tussen patiënt en zorgverleners zijn essentieel om de symptomen te verlichten en de kwaliteit van leven te verbeteren. Het is van cruciaal belang dat vrouwen zich bewust zijn van de mogelijke interactie tussen ADHD en de overgang, en dat ze niet aarzelen om professionele hulp te zoeken wanneer ze zich zorgen maken over hun symptomen. Door de combinatie van medische expertise, psychologische ondersteuning en zelfmanagement technieken kan een significante verbetering van de levenskwaliteit worden bereikt. De uitdagingen zijn reëel, maar met de juiste aanpak is een positieve toekomst haalbaar.

Labels: